Cho dù bạn là chủ sở hữu trang web hay có kế hoạch viết một ứng dụng dành cho máy tính hoặc thiết bị thông minh thì nhất thiết bạn phải biết ít nhất một ngôn ngữ lập trình. Một số ngôn ngữ lập trình phổ biến kéo dài trong nhiều thập kỷ, bởi vì chúng có thể tương thích với nhiều hệ điều hành hoặc nền tảng. Lại có những ngôn ngữ lại chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn và nhanh chóng bị thay thế. Vậy nên học ngôn ngữ nào? Đó là câu hỏi mà nhiều bạn khi mới bắt đầu tiếp xúc với ngành lập trình đều sẽ hỏi. Dưới đây là các ngôn ngữ bạn nên học.
1. C
Một khi bạn học C, có thể bạn sẽ không bao giờ sử dụng nó nữa trừ khi bạn quyết định trở thành một nhà thiết kế vi mạch cấp thấp. Vậy tại sao bạn nên học nó?
C được được nhiều trường đại học dạy cho sinh viên năm đầu. Nhiều ngôn ngữ sau này có cú pháp tương tự như C. Vì vậy khi bạn học C bạn sẽ dễ dàng hơn nhiều khi học bất kỳ ngôn ngữ nào khác. Java, C # và JavaScript là tất cả các ngôn ngữ kiểu C có cú pháp tương tự.
C được sử dụng trong bộ vi xử lý và lập trình vi mạch. Nếu bạn muốn trợ thành người tập trình ứng dụng trên máy tính, ứng dụng di động hoặc lập trình web, bạn sẽ không sử dụng lại nó nhưng đó là ngôn ngữ cơ bản tốt cho bất kỳ lập trình viên nào.
2. Ngôn ngữ truy vấn có cấu trúc (SQL – Structured Query Language)
SQL là ngôn ngữ của cơ sở dữ liệu. Nếu bạn xây dựng một ứng dụng, bạn cần một cơ sở dữ liệu để lưu trữ dữ liệu. Bất kỳ trang web động nào bạn thấy trên web đều có cơ sở dữ liệu trên chương trình phụ trợ và SQL được sử dụng để truy vấn, thêm và cập nhật bản ghi.
MySQL, SQL Server và Oracle sử dụng SQL. Ngay cả Microsoft Access cũng sử dụng SQL. Ba nền tảng có cú pháp hơi khác nhau, nhưng cú pháp cơ bản chuẩn là như nhau. Nếu bạn định chạy trang web thương mại điện tử hoặc bất kỳ trang web nào lưu trữ dữ liệu, SQL được sử dụng để tạo báo cáo, tạo phân tích và thống kê và tính toán số bán hàng.
3. JavaScript
JavaScript không nên nhầm lẫn với Java. Hai ngôn ngữ hoàn toàn khác nhau. JavaScript là ngôn ngữ trình duyệt cho máy khách (client) được sử dụng để giao tiếp với trình duyệt của người dùng và mã HTML do back-end tạo ra.
Trong những năm gần đây nhiều lập trình viên đã tạo ra các thư viện JavaScript để tập hợp tất cả các chức năng cần thiết thành một gói dễ sử dụng cho các nhà phát triển. React.js, Node.js, Angular.js và Knockout.js chỉ là một vài thư viện JavaScript phổ biến. Nó cũng được sử dụng để phát triển di động. Bạn sẽ không thấy nhiều JavaScript được sử dụng trong các ứng dụng máy tính để bàn nhưng giới phát triển web bị chi phối bởi nhiều thư viện JavaScript và các ứng dụng.
4. Java
Nếu JavaScript là ngôn ngữ của trình duyệt thì Java là ngôn ngữ của thiết bị di động Android. Các ứng dụng trên thiết bị Android di động của bạn (cả máy tính bảng và điện thoại thông minh) đều có mã Java cơ bản.
Java là một trong những ngôn ngữ lâu đời nhất. Ban đầu nó được sử dụng cho các ứng dụng web và máy tính. Bạn sẽ không gặp bất kỳ khó khăn nào khi tìm một coder để hỗ trợ bạn với ngôn ngữ Java.
5. C#
Microsoft đã tạo ra ngôn ngữ C# để cạnh tranh với Java. C# chỉ chạy trên nền tảng Windows và nó được sử dụng cho các ứng dụng web, di động và máy tính. Windows Mobile phổ biến nhất trong tất cả các nền tảng di động nhưng Microsoft vẫn hỗ trợ một phần lớn các ứng dụng dựa trên đám mây.
C# và Unity thường được sử dụng cho thiết kế và lập trình chơi game di động. Nếu bạn thích Windows và muốn trở thành người lập trình game trên thiết bị di động, C# là một lựa chọn có tốt để bạn học hỏi.
6. Python
Python chạy được trên cả Windows và Linux. Với Python bạn có thể phát triển được cả ứng dụng web và máy tính, nhưng nó thường được sử dụng trong lập trình kịch bản tự động hóa. Ngoài ra nó cũng được sử dụng nhiều cho web scraping, do đó nó phổ biến trong khai thác dữ liệu (data mining) và lưu trữ dữ liệu phi cấu trúc (unstructured data).
Nếu bạn dự định thực hiện bất kỳ quá trình tự động để cấu hình máy chủ, xử lý dữ liệu của mình hoặc bạn muốn thu thập dữ liệu trên web thì Python phải là ngôn ngữ bạn chọn.
7. R
R là một ngôn ngữ ít được biết đến bởi vì nó chỉ được sử dụng ở mục đích cụ thể – thống kê. Nó có là lựa chọn số một trong công tác thống kê dữ liệu của các nhà khoa học. Người ta sẽ sử dụng Python để loại bỏ dữ liệu không cần thiết sau đó R được sử dụng để xử lý số liệu từ đó đưa ra các dự báo. Bạn cũng có thể lấy kết quả để tạo ra đồ thị hoặc biểu đồ.
8. PHP
Bạn đã có thể nghe nói về WordPress hoặc Joomla. Các nền tảng này thường được sử dụng để thiết lập trang web thương mại điện tử hoặc trang thông tin. PHP được sử dụng để tạo cả hai nền tảng này cũng như nhiều nền tảng khác. Nếu bạn chạy một trang WordPress và muốn tạo các plugin tùy chỉnh thì bạn cần biết PHP. PHP được đang thống trị trong ngành lập trình web và nó được xem như là đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Microsoft trong phát triển web. Tuy vậy trong thời gian gần đây nó đang mất dần sự phổ biến tuy vậy nó vẫn là một ngôn ngữ tốt để học.
9. Ruby
Ruby có cú pháp tương tự như Python nhưng nó được sử dụng phổ biến hơn trong các ứng dụng web. Nó tốt cho lập trình back-end hoặc phát triển web. Người tạo ra Ruby đã lấy rất nhiều phần tốt của Python và cải thiện cú pháp hướng đối tượng của nó để làm cho nó linh hoạt hơn. Các tổ chức lớn nếu không muốn sử dụng PHP thì họ sẽ lựa chọn Ruby để thay thế.
Bắt đầu từ đâu?
Nếu bạn là người mới bắt đầu lập trình, C là ngôn ngữ tốt để bắt đầu. Hầu hết mọi người nói rằng nó quá khó học nhưng một khi bạn học nó bạn sẽ thấy rằng bất kỳ ngôn ngữ nào khác cũng dễ học. Sau khi bạn học C, và một ngôn ngữ lập trình web nào thì bạn hoàn toàn có thể bắt đầu công việc thiết kế và lập trình để tạo ra các trang web. Lập trình phần mềm trên máy tính thường được thực hiện với C # hoặc Java vì cả hai đều có cú pháp tương tự.
Huỳnh Mai Anh Kiệt (Lượt dịch)
